„Dzisiaj śląskie kamienie są dwujęzyczne”
Dwujęzyczne kamienie były jednym z wielu wniosków wczorajszego Spotkania DOMowego „Szlachta na Śląsku DZISIAJ! Obywatele świata z regionalną tożsamością?” Tym razem naszym gościem była Melitta Sallai. Zaprezentowany został współczesny obraz tradycji szlacheckiej na Śląsku.
HAUSbesuche – Spotkania DOMowe.
Polska i niemiecka kultura w dialogu
Szlachta na Śląsku DZISIAJ! Obywatele świata z regionalną tożsamością?
Spotkanie z panią Melittą Sallai
24 czerwca 2014 roku w przepięknym Oratorium Marianum w Muzeum Uniwersytetu Wrocławskiego miało miejsce spotkanie z panią Melittą Sallai. Rozmowa ta była moderowana przez prof. dr. hab. Krzysztofa Ruchniewicza.
Na początku rozmowy prof. Ruchniewicz stwierdził, znając dobrze biografię pani Sallai, iż jej ekscytująca historia byłaby dobrym materiałem na film fabularny, który mógłby poruszyć nie tylko kwestie śląskie, ale także polsko-niemieckie, a nawet międzykontynentalne.
Mellita Sallai dorastała w dolnośląskim pałacu w Muhrau. Wychowana została w tradycji arystokratycznej, ukształtowanej przez tolerancję, porządek i odpowiedzialność. „Czyli cechy, które ukształtowały wielu Ślązaków”, uzupełnił prof. Ruchniewicz. Pomimo dużego majątku, rodzina, według pani Melitty, nie czuła się nigdy uprzywilejowana. Ojciec wychował swoje dzieci w poczuciu odpowiedzialności, majątek był dla niego drugorzędny. Mawiał zawsze „To lub coś nie należy do mnie, lecz ja jestem za to odpowiedzialny. Nie kształtuje nas to, co posiadamy, lecz to, co czynimy”, cytowała dalej swojego ojca pani Melitta. Przez pryzmat tego wpojonego poczucia odpowiedzialności musimy patrzeć z pewnością na powrót Melitty Sallai do Morawy, siedemdziesiąt lat po tym, jak jej rodzina opuściła swój pałac w Muhrau.
Po ucieczce jej rodziny na Zachód w 1945 roku, pełnym przygód życiu we Francji, Portugaliii Angoli i ponownie w Niemczech, przełom polityczny w Europie Wschodniej otwiera nowe perspektywy. Utwierdzona przez swoją matkę i siostrę, Melitta Sallai powraca do miejsca swojego dzieciństwa. Nie po to jednak, by coś odzyskać, lecz by „coś z tego zrobić”. W 1992 roku pani Melitta otwiera w swoim dawnym domu rodzinnym polsko-niemieckie przedszkole, następnie fundację św. Jadwigi. Dzisiaj pałac w dolnośląskiej Morawie jest miejscem polsko-niemieckiego porozumienia.
Wskazówki, które Melitta Sallai chciałaby dać nam na dalszą drogę życia:
„Istnieje polsko-niemiecka śląska historia i teraz powinniśmy wspólnie za nią podążać. Jeszcze w latach 90-tych była ona pomijana milczeniem. Kiedyś powiadano, że kamienie na Śląsku mówią po niemiecku, później wielu mówiło, że po polsku. A dzisiaj kamienie na Śląsku są dwujęzyczne”. Tą trafną metaforą Melitta Sallai zakończyła rozmowę. Następnie publiczność miała możliwość zwrócenia się bezpośrednio do pani Melitty z pytaniami i własnymi historiami.
Podczas spotkania była obecna również pani Urszula Bończuk-Dawidziuk, kuratorka wrocławskiej części międzynarodowej wystawy „Szlachta na Śląsku”, która na początku spotkania zaprezentowała międzynarodowy projekt i przygotowała publikę na ekscytujące spotkanie ze szlachcianką Mellitą Sallai.
Obejrzyj: http://vimeo.com/13033848
