Koncepcje, analizy
Thaddäus Schäpe
Wstępne przemyślenia do koncepcji utworzenia
Instytutu Naukowego Mniejszości Niemieckiej / Mniejszości Narodowych
Gliwice, marzec 2001
Doświadczenie pokazuje, że każdy problem, mający określoną rangę uzyskuje wymiar naukowy. Dotychczas społeczeństwo polskie i żyjące tu mniejszości narodowe nie przypisywały kwestiom mniejszości narodowych w Polsce rangi, która miałaby przełożenie w postaci systematycznych naukowych badań i analiz poświęconych tej tematyce. Utworzenie Instytutu Naukowego Mniejszości Niemieckiej / Mniejszości Narodowych byłoby ważnym sygnałem przełomu w podejściu do problematyki mniejszości narodowych oraz pozwoliłoby przenieść dyskusje dotyczące tej problematyki ze szczebla emocjonalno - sensacyjnego na szczebel naukowej rzeczowości, eliminując tym samym niebezpieczeństwo instrumentalizowania tych kwestii dla celów politycznych.
Zadania Instytutu- Badania nad historią regionalną we współpracy z naukowcami polskimi, niemieckimi, czeskimi, austriackimi;
- Międzynarodowe standardy ochrony mniejszości narodowych;
- Współpraca w tworzeniu prawa w dziedzinie ochrony mniejszości narodowych w Polsce;
- Socjologiczno-społeczne aspekty współżycia mniejszości z większością;
- Badania kulturoznawcze (wielokulturowość);
- Badania mniejszości (społeczno-polityczno-kulturowe);
- Doradztwo dla mniejszości i rządów;
- Popularyzowanie wyników pracy naukowej (publikacje, konferencje);
- Edukacja regionalna (szkolna i pozaszkolna).
- Analizy, badania;
- Publikacje naukowe;
- Konferencje, seminaria;
- Doradztwo;
Realizacja
Podstawą funkcjonowania Instytutu mógłby być Uniwersytet Opolski. Kadra naukowa Instytutu składałaby się wstępnie z trzech osób, posługujących się językami obcymi (niemiecki, czeski) tak, aby móc swobodnie współpracować z naukowcami z Niemiec, Austrii, Czech. W każdym z wyżej wymienionych krajów należałoby ufundować dwa/trzy stypendia doktorskie i habilitacyjne dla umożliwienia naukowcom z tych państw z różnych placówek naukowych prowadzenie pracy naukowo-badawczej w dłuższych przedziałach czasowych (3 - 5 lat). Finansowanie programów stypendialnych ze strony niemieckiej możliwe byłoby przez: DAAD, Robert-Bosch-Stiftung, Ministerstwo Spraw Zagranicznych Niemiec. Możliwości finansowania programów ze stron: polskiej, czeskiej i austriackiej zostaną odrębnie zbadane.
